Katma Değer Vergisi Nedir? KDV Nasıl Hesaplanır?
Ülkemizdeki en önemli vergi kalemlerinden biri olarak Katma Değer Vergisi yapılan mal ve hizmet teslimleri için mal ya da hizmeti teslim alanın teslim etmekte olana dolaylı şekilde ödediği vergi türüdür. Tüketim vergisi olarak bilinen KDV 1985 senesinde 3065 sayılı kanun ile yürürlüğe girmiştir. Vergi mükelleflerin yarattıkları katma değer üzerinden aylık olarak ödedikleri vergi türü olarak bilinir.
Üç çeşit KD oranı bulunmakla beraber bunlar %1, %8 ve %18 olarak belirlenmiştir. KDV oranları da her türlü değişik olan ürün üzerinden ayrı şekilde alınmakta ve kişilerin buları bu oranlara göre ödemesi gerekmektedir. Bazı vergi türlerinde geçici olmak üzere indirimler uygulanmıştır. Bu vergi türü ile sıklıkla karşılaşılmakta ve hesaplama konusu kişilerin kafasını karıştırmaktadır. Alıcı tarafından satıcıya ödenmesi gereken bu vergi türü mal ya da hizmetin üretiminden tüketimine kadar ödenmektedir. KDV nedir? Konusunda kişilerin bunları bilmesi gerekir.
Alıcı onumunda olan kişiler mal ya da farklı bir hizmetin gerçekleşmesi durumunda satıcıya bu vergiye ödemek durumundadır. Günümüzde gerçekleşmekte olan bu vergi türü her türlü alışverişler için alınmaktadır. Vergi kaçakçılığının önüne geçilmesi adına vergi vermekle yükümlü olan herkes için hesaplama yapılarak bu vergilerin temin edilmesi sağlanmaktadır.
Katma Değer Vergisi Oranları Nelerdir?
Katma değer vergisinin alınması hususunda çeşitli şekilde oranlar belirlenmekte ve bu oranlar da ürünlere göre hesaplanmaktadır. %1 olarak katma değer vergisi alınmakta olan ürünler bu kategori içerisinde mal ya da hizmetler zorunlu olan bazı ihtiyaçları da karşılamaktadır. Kişilerin buy mal ya da hizmetlerin zaruri ihtiyaçlarının karşılanması için kesinlikle temin edilmelidir. Temel tüketim ürünleri de bu kategori içerisinde yerini alır. Temel tüketim ürünleri içerisinde ise buğday unu ile üretilen ekmek ve türleri yer alır.
Bazı lüks içine girmeyen barınma ihtiyaçlarının %1’i de katma değer vergisi oranı olarak kullanılır. Katma değer vergisi oranları nelerdir? Konusunda kişiler için ilk belirtilen oran ve hizmetler bunlardır. Diğeri de %8 olarak bilinen orandır. Bu da günümüzde en sık kullanılan katma değer vergisi oranı olarak karşınıza çıkmaktadır. Genellikle bu vergi oranı gıda ürünlerine yansıtılmakta ve bu kategori içinde bulunan ürünler lüks kavramı içerisine girmemektedir. Aynı zamanda temel tüketim olarak da bilinerek yumurta, peynir ve d süt gibi gıdalardan bahsedilmektedir.
Son olarak ise %18 oran olan katma değer vergisi oranı temel tüketim içerisinde yer almayan hemen her türlü mal ya da hizmetleri kapsamaktadır. Bu kategoride ise telekomünikasyon ürünleri, beyaz eşyalar ve elektronik ürünler bulunmaktadır. Bu sayede kişilerin hangi mal ya da hizmet kategorisinde yer aldıklarına bağlı olarak hesaplamalar yapılmakta ve buna göre KDV ödemesi gerçekleştirilmektedir.
KDV Nasıl Hesaplanır?
KDV nasıl hesaplanır? Konusunda ise kişilerin öncelikle uygun tutar girmesi ve yasal olarak belirlenmiş olan KDV oranlarından birinin seçilmesi gerekmektedir. Bu belirtilen 3 orandan birinin belirtilmesi halinde de hesaplamaya başlanabilir. KDV hesaplaması işlemlerinde 2 adet formül bulunmakta ve bunlardan ilk olanı KDV dahil hesaplamadır. Diğeri ise KDV hariç hesaplama olarak belirtilmektedir. KDV dahil hesaplamada KDV oranının da dahil edilerek hesaplama yapılması işlemidir.
KDV dahil hesaplama formülünde mal ya da hizmetin fiyatı x 1+KDV oranı şeklinde olur. Yani örnek vermek gerekirse kişinin 100 TL tutarında olan ürünü varsa ve bunu da %18 oranında katma değer vergisi ile belirlemişse bu durumda 100×1+18/100 şeklinde hesaplamalıdır. KDV dahil olarak toplam tutar bu şekilde 118 TL olmaktadır. Bununla birlikte KDV oranı dahil edilmeyecekse de KDV dahil olmadığından fiyat ürünün ya da hizmetin ücreti olur. KDV hesaplaması yapılırken dikkat edilmesi gerekenler bu oranlar ve net tutardır.
KDV Muafiyeti Olan Sektörler Nelerdir?
KDV’deki temel amaç tam olarak yapılan mal ya da hizmetlerin vergilendirilmesi olduğu için kimi sektörler için bu durumlar istisna olabilir. Bundan dolayı bazı sektörlerin KDV muafiyeti oluşarak KDV vermemektedir. KDV ödemesinde zorunluluk olmayan ve bu konuda muaf olan, KDV ödemeyen firmalar ya da sektörler ise ihracat, araçlar, petrol aramaları, teşvik belgeli olan yatırımlar, taşımacılık, diplomatik, ithalat, sosyal ve askeri amaçlı olan durumlar olarak bilinir. Bu nedenle KDV muafiyeti olan sektörler bu şekilde sıralanmaktadır.
KDV Beyannamesi Nedir?
KDV beyannamesi kişilerin ütün ya da hizmet için vermesi gereken katma değer vergisi ile ilgili olan vergi türünün devlete bildirilmesini içermektedir. Bu nedenle kişilerin yani mükelleflerin devletin belirlemekte olduğu oranlarda satılan mal ve hizmetler için elde edilen gelir üzerinden vereceği verginin devlete ödemesi gerekir. Bu durumda kişilerin vergi oranlarını da bilerek hareket etmesi ve buna göre hesaplama yapması önem arz eder.
Her oran farklı kategori ve türlere ayrılmakta olduğu için kişilerin vermekte olduğu hizmetler için ayrı şekilde oranları bilerek hesaplama yapması en önemlisidir. Beyaz eşya, temek tüketim ya da bunlar içine girmeyen oranlarda da en iyi şekilde bilgi sahibi olarak kişilerin sektörlerine göre ayrı oranlar olduğunu bilmesinde fayda vardır. KDV beyannamesi nedir? Konusunda kişilerin ödemekle yükümlü oldukları vergiyi devlete bildirmeleri durumudur.
KDV Beyannamesi Nasıl Düzenlenir?
KDV beyannamesi düzenlenirken bilinmesi gerekenler içinde kişilerin bağlı bulundukları veri dairesine gitmeleri ve buradaki gerekli olan belge ya da formları eksiksiz şekilde doldurması gerekir. Beyannamenin bağlı bulunulan vergi dairesine bırakılıp bu şekilde beyannamenin teyit ettirilmesinde fayda vardır. Kişiler kendileri bu beyannameyi bırakabilecekleri gibi posta yoluyla da vergi dairesine bırakmaları mümkündür. Bu beyannamede kişilere ait olan bilgiler yer almalıdır.
Mükellefin bağlı olduğu il ya ilçe, vergi dairesi belirtilmelidir. KDV beyannamesinin verildiği döneme dair olarak tarihin yazılması gerekir. Vergilendirme döneminin aylık ya da yıllık olduğu da burada belirtilmelidir. Beyannamede yer almakta olan tabloların en uygun ve de doğru şekilde doldurulup kişilerin hiçbir bilgiyi eksik olmadan ve hata yapmadan yazması gerekir. KDV oranına ilişkin olarak ayrıntılar yazılmalı ve KDV hariç tutarların da girilmesi gerekmektedir.
KDV oranları ve bu vergi türünün ne kadarının kesintiye uğradığı da kişiler tarafından belirtilmelidir. Tablonun ve beyannamenin de sonuç kısmında KDV tutarı olarak küçük olan tutarın 38. Satıda yazılması ve diğer satırlara da KDV’nin hesaplanarak ödenmesi gerekmektedir. İade edilmesi gereken KDV ve sonraki döneme devreden KDV tutarlarının da yazılması gerekmektedir. KDV beyannamesi nasıl düzenlenir? Konusunda kişilerin bu adımları uygulaması gerekir.
KDV Ödenmezse Ne Olur?
Satışa ait olan KDV’nin belirtilen zamanda ve ay içinde ödenmemesi durumunda ceza yazılmaktadır. Yani kişilerin vergilerini zamanına kadar ödemesi gerekir. Bu sürece kadar ödenirse ceza eklenmez ancak bu süreçten sonra ödememe durumu olursa da vergi geciktirme cezası gelmektedir.
Vergiyi geç ödemenin hiç ödememek kadar cezası bulunmaz. Bu nedenle kişiler belirtilmekte olan günün haricinde bile bu vergiyi ödeyebilir. Ancak hiç ödenmediği durumlarda ise vergi tutarı çok yüksekse verginin alınması için vergi dairesi kişilerin banka hesaplarına bloke koyabilmektedir. Bu nedenle KDV ödenmezse ne olur? Konusunda kişilerin bu detayları bilmesi gerekir.