Tevkifat Fatura Nedir? Tevkifat Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Maddi konulardaki kesintilere kısaca tevkifat denmektedir. Tevkifatın normal ya da irsaliyeli faturadan ayrılan hiçbir farkı yoktur. KDV’yi tek başına satıcıdan almak yerine devlet, bu tutarı alıcı ve satıcı arasında paylaştırıp ödemeyi garanti altına alır. İki çeşit tevkifat vardır ve bunlar Gelir Vergisi Tevkifatı ve KDV Tevkifatı olarak ifade edilir.

Gelir Vergisi Tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu’nda sayılan gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu’nun belirlediği oranlarda yapılan kesintiyi belirtir. Gelir Vergisi Tevkifatı oranları Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinde bulunur. KDV Tevkifatı ise kanunda belirli malların alım ve satımı veya hizmet bedeli üzerinden belirlenen KDV’nin, alıcılardan kimi zaman tamamı kimi zaman da kanunda ifade edilen oranda kesinti yapılarak satıcı yerine vergi dairesine beyan edilip ödenmesini belirtir.

Tevkifatlı fatura ise fatura üzerindeki verginin alıcı ve satıcı arasında paylaşılması işlemidir. Tevkifatlı fatura, normal ya da irsaliyeli faturayla aynı özellikleri taşımaktadır. Tevkifatlı fatura ile diğer faturaları ayıran en temel nokta, faturaya işlenen verginin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek iki taraftan da vergi alınmasıdır. Gelir vergisi tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde belirtilen gelir çeşitleri üzerinden bu yasadaki kesintileri ifade eder.

Tevkifat Fatura Nasıl Hesaplanır?

Hesaplanan KDV miktarının satıcı ve alıcı arasında bölüştürülmesi ve ikisinden de alınmasına tevkifatlı fatura denir. Bu sayede KDV sorumluluğu yarı yarıya hem alıcıda hem de satıcıda olmaktadır. Örnekle açıklamak gerekirse, 1000 TL tutarlı bir satış faturası olduğunu farz edelim. Faturaya %18 oranında KDV eklendiğinde ve faturanın KDV tutarı 180 TL olmakta ve genel toplam ise 1.180 TL olmaktadır. Tevkifatın söz konusu olduğu durumda kullanılan tevkifat oranı 5/10 ise 180 TL’lik KDV tutarının 5/10’u yani yarısı 90 lira eder. Bu durumda 90 liralık bu kısım tevkif edilir ve ödenmesi konusundaki sorumluluk alıcıya geçer. Sonuç olarak 90 liralık sorumluluk bizim, kalan 90 liralık sorumluluk da alıcının olmaktadır. Bu işlem sonucu faturanın genel toplamı, bizim için 1.180 liradan 1.090 liraya düşecektir.

Tevkifat oranı önceden tanımlıdır ve 5/10, 9/10 gibi oranlar kullanılabilir. Alıcının tevkifatlı satış faturası düzenlenmesini talep ettiği durumlarda tevkifat oranını da alıcı belirtebilir. Bu süreçte mali müşavire danışılması mümkündür.

Tevkifatı Kimler Yapar?

Tevkifatı yapma hakkına sahip olan kuruluşları şöyle sıralamak mümkündür:

• Bankalar,
• Döner sermaye ile çalışan kuruluşlar,
• Kamu kurumu özelliğindeki meslek kuruluşları,
• Kanunla kurulan ya da tüzel kişiliği olan emekli ve yardım sandıkları,
• Genel bütçe içinde yer alan daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler katma bütçeli idareler ve bunların teşkil ettikleri birlikler,
• Kamu İktisadi Kuruluşları ve İktisadi Devlet Teşekkülleri,
• Özelleştirme kapsamında bulunan kuruluşlar,
• Yarıdan daha fazla hissesi doğrudan yukarıda olan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan kurum, kuruluş ve işletmeler,
• Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil olmak üzere tüm borsalar,
• Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler.

Tevkifat Hangi İşlemlerde Uygulanır?

Tevkifatlı fatura, her ürün ve hizmet satışında uygulanabilen faturalar değildir. Tevkifat yalnızca Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen işlemler için uygulanabilir. Tevkifat uygulanabilen hizmetleri şöyle sıralamak mümkündür:

• Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
• Yemek servisi,
• Danışmanlık ve denetim hizmetleri,
• Belirli yapım işleri ve bunlara ait mühendislik/mimarlık hizmetleri,
• Özel güvenlik hizmetleri,
• Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ilişkin tamirat, bakım ve onarım hizmetleri,
• Yapı denetim hizmetleri