Büyük Veri (Big Data) Nedir?

Çeşitli kaynaklardan bir araya getirilen verilerin belirli algoritmalarla hem işlenebilir hem de anlamlı hali büyük veri olarak adlandırılıyor.

Büyük veri; çeşitlilik, hız ve hacimi ifade eden bir terimdir. İngilizce karşılığı big data olan bu kavram; geleneksel veri işleme teknolojileri yetersiz kaldığında çok dağınık kaynaklar üzerinden yüksek frekansta veri topluyor. Big data; farklı ve hızlı hacmi artan verilerden oluşuyor. Büyük veriler; işlenen karmaşık ve dağınık kaynaklardan meydana geliyor. Bloglar, log dosyaları, sosyal medya paylaşımları, videolar, fotoğraflar ve ağ günlükleri gibi birçok farklı veri yığınını içeriyor. Veriler, işlenebilir ve anlamlı şekle dönüştürülmesiyle şirketlerin değerini artıracak pek çok bilgi elde ediliyor.

Büyük Veri (Big Data) Bileşenleri Nelerdir?

Büyük veri 5V şeklinde isimlendirilen; hız (Velocity), çeşitlilik (Variety), değer (value) ve doğruluk (veracity) bileşenlerini barındırıyor.

Hız (Velocity)

Verilerin çok hızlı ve devamlılığı büyük önem taşıyor. Büyük verinin üretilmesiyle veriyi işleyip analiz eden sürecin aynı hızda olması gerekiyor.

Çeşitlilik (Variety)

Büyük veri bileşenleri içerisinde yer alan çeşitlilik diğer ifadeyle variety; toplanan verilerin yapısal değil de farklı farklı ortamlardaki veri formatını içeriyor. Sağlıklı ve düzgün çalışma için farklı formattaki bilgilerin birbirine dönüştürülmesi hayati önem taşıyor.

Değer (Value)

Kaydı alınan datanın büyük veri olması noktasında verilerin işlenmesinin ardından artı değer elde etmesine bakılır. Eğer toplanan verilerin içinde işe yarayan anlamlı sayılabilecek veri tabanı yoksa işe yaraması mümkün değildir. Bundan dolayı mevcut verilerde veri madenciliği metotlarından yararlanılarak anlamlı sonuçlara ulaşılması ve işlenmesine bakılır.

Doğruluk (Veracity)

Verilerin doğru, güvenilir bilgilerden oluşması çok önemlidir. Verilerin içerisinde anlamsız ve doğru olmayan kayıtlar varsa onlar mutlaka temizlenmelidir. Veri doğru değilse anlamlı bilgiye dönüşmesi de imkansız olur.

Büyük Veri (Big Data) Faydaları Nelerdir?

Büyük veri işleme; küçük ve büyük tüm işletmeler için faydalıdır. Aynı zamanda kurum ve hükümetlere de faydasının çok olduğunu söyleyebiliriz. Büyük verinin faydaları şöyle sıralanabilir:

• Dolandırıcılık gibi durumları tespit eder.
• Finansal riskleri tahmin eder.
• Hizmet/ürünlerin risklerini de erkenden tespit ediyor.
• Ürünlerin iyileştirilmesi ve yeni ürünlerin geliştirilmesi noktasında da önemli verilerden oluşuyor.
• Yeni geliştirilen uygulamalarda veri ambarı üzerine dahil edilecek verilerden önce büyük veri teknolojileri kullanılır. Böylelikle yeni veriler daha kolay depolanır.
• Yandex, Google vb. arama motorlarıyla Facebook, Instagram, Twitter gibi sosyal medya platformlarına erişimde kurumların iş stratejileri geliştirilir.
• İş uygulamalarındaki büyük veri teknolojileriyle veri ambarı çözümleri entegrasyonunda “gerçek zamanlı veri” yüklenmesini sağlar.
• Günümüzde büyük veri teknolojilerinden yararlanarak şirketler daha kolay müşteri geri bildirimlerine cevap vermeye başladı. Bu sistemde süreçler otomatik hale geliyor. Analizler daha iyi netleşiyor. Tüketici tepkilerinin okunup değerlendirilmesinde de çok etkilidir.

Büyük Veri (Big Data) Özellikleri Nelerdir?

Büyük veri kavramı; akıllı cihazlar, arama motorları, bilgi-iletişim teknolojileri sistemleri, web siteleri, web mağazalarıyla sosyal medya platformlarındaki veri miktarlarını ifade ediyor. Dijital alanda üretilen tüm unsurlar big data isimli sistemi içeriyor. Veriler eğer tablo gibi yapıların üzerinde depolanıyorsa yapılandırılmış veri şeklinde adlandırılır.

Büyük veri özellikleri şöyle sıralanabilir;

• Birçok yararlı bilgiyi içerir.
• Hızlı erişebilen yapısı vardır.
• Analiz ve sonuçlar açısından kullanılabilir.
• Veri miktarları çok büyüktür.
• Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış verileri oluşturuyor.

Büyük Veri Neden Önemlidir?

Büyük verilerin birçok önemi vardır. Politik, sosyal, ekonomik ve ticari açıdan gelişmelerle eğilimlerin bilinmesi noktasında büyük verinin önemi bertaraf edilemez. Büyük verilerle değişen davranışların yanı sıra zamanında yeni durumların tespitini yapar. Geçmiş dönemde yapılması gerekli olan eş zamanlı araştırmalara gerek kalmaz. Çünkü artık otomatik sistem üzerinde büyük veriler daha kolay saklanabiliyor.

Büyük veriler, yönetim bilgilerinden oluşuyor. Şirket ve kurumların büyük verilerinde gizli bilgiler yer alır. Normal veri analizi yapıldığında normalde keşfedilmesi çok zor olan birçok bilgiye ulaşılır. Verilere farklı farklı açılardan bakılıp yeni fikirler edinilebilir. İşletmelerin rekabet avantajı açısından önemli bir kavram olduğu söylenebilir.

Büyük Veri Nasıl Depolanır?

Büyük veriler çoğunlukla veri havuzu içerisinde depolanıyor. İlişkisel veritabanlarının üzerine veri ambarları koyulur. Bunlar sadece yapılandırılmış verilerden oluşuyor. Veri havuzlarında farklı türlerde veriler bulunuyor. Bu sistem;

• Bulut nesne depolama,
• Hadoop kümeleri,
• NoSQL veri platformlarını içeriyor.

Büyük veri sistemleri üzerinde yer alan veriler olduğu gibi depolanabilir. Bunun yanı sıra belirli analitik kullanımlar içinde filtreleme yapılıp düzenlenebiliyor. Büyük veri işleme; Spark, Hadoop işleme motoru teknolojileri kullanılarak yapılır. İş yükleri çok sayıda emtia sunucusuna dağıtılır. Bunun için kümelendirilmiş sistemlerden yararlanılıyor. Büyük veriler, bulut sağlayıcıları tarafından kullanılabilir. İşletmelerin bilgilerini depolanması noktasında önemli rol oynuyor.

Büyük Veri Analitiği Çalışma Prensibi

Büyük veri analitiği çalışma prensibinde geçerli sonuçlara ulaşmak çok önemlidir. Bunun için alakalı ve geçerli sonuçların elde edilmesi gerekiyor. Bu noktada devreye veri analistleriyle bilimcileri giriyor. Onlar mevcut verilere ulaşıp ayrıntılı incelerler. Ayrıca verilerin içerisinde ne aradıklarını da çok iyi bilirler. Büyük veri analitik sürecinde;

• Veri setleri profilini çıkarma,
• Veri setleri profilinin temizlenmesi,
• Veri setleri profilinin doğrulanması,
• Veri setleri profilinin dönüştürülmesi adımları gerçekleşir.

Verilerin toplanmasının ardından analiz için hazırlanır. Büyük veri analitiği özellikleriyle yeteneklerinden oluşan araçlardan yararlanılarak farklı uygulamalar çalıştırılır. Farklı veri bilimleriyle ileri analitik disiplinlerin uygulanması söz konusudur. Söz edilen disiplinlerin içerisinde;

• Tahmine dayalı modelleme,
• İstatiksel analiz,
• Metin madenciliği,
• Makine öğrenimi,
• Derin öğrenme yer alıyor.

Bir işletme müşteri verilerini kullanırken bazı analitik dallardan yararlanır. Büyük veri analitik dalları şöyle sıralanabilir:

Duygu Analizi

Müşterilerle ilgili birçok veri toplanır. Bu toplanan veriler; bir marka ve şirketin müşterilerinin memnuniyet düzeylerini, nasıl hissettiklerini, müşteri hizmetlerinin iyileştirilmesiyle potansiyel problemleri içeriyor. Bütün bu bilgiler kolayca büyük veri işleme yöntemiyle analiz edilebilir.

Karşılaştırmalı Analiz

Bir şirkete ait marka, ürün ve hizmetlerin rakiplerle karşılaştırılmasını temel alıyor. Müşteri davranış ölçümleriyle gerçek müşteri katılımının incelenmesi noktasında da çok aktiftir.

Pazarlama Analitiği

İş girişimleri, ürünler ve hizmetlerin pazarlama kampanyalarıyla promosyon tekliflerinin iyileştirilmesi kapsamında kullanılacak bilgilerden oluşuyor.

Sosyal Medya Analizi

Müşterilerin ürün ve işletmeye dair sosyal medya platformlarında söylediklerinin analizini içeriyor. Potansiyel pazarlamayla sorunların kampanyalarının düzenlenerek hedef kitlelerinin belirlenmesinde büyük önem taşıyor.

Büyük Veri (Big Data) Kullanım Alanları Nelerdir?

Büyük veri kullanım alanları çok geniştir. Çünkü günümüzde birçok alanda büyük veri kullanılmaya başladı. Sanayi sektöründen tutundan sosyal medya platformlarına kadar pek çok alanda big data kullanılıyor. Evlerde, iş yerlerinde kullanılan birçok cihazda da bu kavramdan yararlanılıyor. Akıllı robot süpürgeleri başlıca örnektir. Büyük veri, insanın hem iş hayatını hem de günlük yaşamını kolaylaştırıyor. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak kullanım alanları çok artmıştır.

Büyük veri; ihtiyaçların anlanıp onların yerine getirilmesi noktasında çok etkilidir. Özellikle işletmelerin müşteri taleplerini karşılayabilmesi kapsamında hayati önem taşıyor. Big datalar, insan yaşamını da şekillendiriyor. Özellikle big datayı stratejik varlık olarak benimseyen şirketler, uzun yıllar ürün ve hizmet sunabilecek. Big data kullanım alanları artmasıyla rekabette üst seviyelere çıkıyor.