Kullanıcı Arayüzü UI ve Kullanıcı Deneyimi UX Nedir?

Kullanıcı Arayüzü UI ve Kullanıcı Deneyimi UX Nedir?

Kullanıcı Arayüzü UI ve Kullanıcı Deneyimi UX

Günümüz web tasarımlarında kullanıcı arayüzü ve kullanıcı deneyimi göz önünde bulundurulması gereken faktörler olarak karşımıza çıkıyor. Buna bağlı olarak da bir web tasarımı yapılırken bazı araştırma süreçleri gerçekleştiriliyor ve bu süreçler sonucunda, hedef kitle için en ilgi çekici olacak tasarım ortaya çıkarılıyor.

Kullanıcı arayüzü, orijinal ismi ile “User Interface”, UI kısaltması ile bilinirken; kullanıcı deneyimi, orijinal ismi ile “User Experience”, UX kısaltması ile kullanılıyor. Bu iki unsur birbirinden farklı işlevleri yerine getiriyor olsa da aslında temelde birlikle çalışıyor. Yine de yakından ilişkili olsalar da her iki unsurun da web tasarımında çok farklı etkileri olduğu söylenebiliyor.

Kullanıcı Arayüzü (UI) Nedir?

Bilgisayar, hayatımıza girdiği ilk günden bu yana insan yaşamında pek çok şeyi köklü olarak değiştirdi. Günümüzde bu cihazlar yaygın bir şekilde kullanılıyor. Ancak geçmişe baktığımızda bilgisayarların bir hayli değişmiş olduğunu görmek mümkün. Bu cihazlar hem görüntü hem de işlev açısından büyük oranda gelişti. Böylece günümüzde pek çok şeyi bilgisayarlar üzerinden gerçekleştirmemiz mümkün hale geldi.

Şu anda neredeyse herkes bir bilgisayar kullanıyor. Bilgisayarları kullanmamızı sağlayan şey ise kullanıcı arayüzü olarak karşımıza çıkıyor. Bilgisayarların ilk hallerine baktığımızda kullanıcı arayüzüne ilişkin pek bir şey görmek imkansız. Çünkü komutlar düz bir editöre girilerek cihaz kullanılıyordu. Peki kullanıcı arayüzü nedir?

Kullanıcı arayüzü, en açık hali ile kullanıcının donanım ile arasındaki iletişimi sağlayan bir köprü olarak tanımlanabilir. Arayüz sayesinde bizler karmaşık donanım ya da sistemleri kullanabilir hale geliyoruz. Bu arayüz, bizim cihazları kontrol edebilmemizi sağlayan pek çok farklı araç içeriyor. Kullanıcı arayüzünün kullanım kolaylığı sunması ancak estetik bir tasarım ortaya çıkarması ise önem taşıyor.

Kullanıcı Deneyimi (UX) Nedir?

Web tasarımında kullanıcı arayüzünün yanı sıra oldukça önemli bir kavram daha var. Bu kavram ise kullanıcı deneyimi olarak karşımıza çıkıyor. Kullanıcı deneyimi, bir kişinin davranış ve tepkilerini büyük oranda etkiliyor. Ancak kullanıcı arayüzünde olduğu gibi, kullanıcı deneyimi konusunda somut bir tanım yapmak neredeyse imkansız. Peki kullanıcı deneyimi nedir?

Basit bir şekilde açıklayacak olursak kullanıcı deneyimi, bir kişinin oluşturulmuş bir web tasarımına ulaşmasından o tasarımdan ayrılmasına kadar tecrübe etmiş olduğu şeylerin bir bütünü olarak karşımıza çıkıyor. Yani adı üstünde bu durum kullanıcıya ait bir deneyim olarak tanımlanıyor. Kullanıcı deneyiminin iyi ve verimli bir hale getirilmesi, hedef kitlenin davranışlarını büyük oranda etkiliyor.

Bir web sayfasını ziyaret eden kişiler, sayfa üzerinde ne kadar pozitif bir deneyim geçirirlerse o kadar daha fazla o sayfada vakit geçirmeye eğilim gösteriyor. Bu durum özellikle de satış yapılması planlanan sayfalar için büyük önem taşıyor. Dolayısıyla kullanıcı deneyiminin kesinlikle geri plana atılmaması gerekiyor.

UX Tasarım Ne Anlama Gelir?

UX tasarım, kullanıcı deneyimi tasarımı anlamına geliyor. Bu tasarım, aslında ürün tasarlamanın insanı merkeze alan bir yolu olarak karşımıza çıkıyor. Yukarıda da sözünü ettiğimiz gibi kullanıcı deneyimi temel olarak kişinin bir yazılım ya da web sayfasında tecrübe etmiş olduğu deneyimlerin bütününü kapsıyor. Yani bu kavram, kullanıcının ürün ve hizmetler ile etkileşiminin tüm yönlerini kapsıyor ve bütüncül bir şekilde ele almayı gerektiriyor.

Yazılım ve web sayfaları için sıklıkla başvuruluyor olsa da aslında kullanıcı deneyimi, deneyimlenebilecek her alanda rahatlıkla kullanılabiliyor. Bu deneyim, kullanıcının ürün ya da hizmet ile arasındaki etkileşimine atıfta bulunuyor. Dolayısıyla en temel hali ile kullanıcı deneyimi (UX) tasarımı ise bu deneyimi şekillendirecek olan tüm faktörlerin tasarlanma süreci olarak tanımlanabiliyor.

UX tasarımı, temelde kullanıcı etkileşiminin iyileştirilmesi üzerine odaklanıyor. Dolayısıyla kullanıcılar için hoş, verimli ve pratik deneyimler yaratmak amaçlanıyor. Bu amaç dahilinde yapılan gözlem ve araştırmalar sonucunda kullanıcının yaşayacağı deneyim iyileştirilmeye ve en verimli haline getirilmeye çalışılıyor.

UI Tasarım Ne Anlama Gelir?

UI tasarımı, adından da anlaşılacağı üzere kullanıcı arayüzü tasarımı olarak karşımıza çıkıyor. Aslında oldukça eski bir kavram olsa da (kullanıcı deneyiminden çok daha eski), günümüzde hala bu kavramın tanımlanması konusunda bazı tartışmaların mevcut olduğunu söyleyebiliriz. Ancak kullanıcı deneyimi tasarımının keyifli ve verimli bir kullanım sunmak amacı ile çalışırken kullanıcı arayüzünün ise onun bir tamamlayıcısı olduğunu söyleyebiliriz.

Kullanıcı deneyimin yalnızca dijital bir terim olmadığını söylemiştik. Ancak bunun tersine kullanıcı arayüzü tamamen dijital bir kavram olarak karşımıza çıkıyor. Bu arayüz, herhangi bir donanım ile kullanıcının iletişim kurmasını sağlayan araçların bütününü içeriyor. Dolayısıyla kullanıcı arayüzü herhangi bir yazılım ya da web tasarımı için kullanılabiliyor.

Dolayısıyla kullanıcı arayüzü (UI) tasarımı, bir ürünün görünümü, etkileşimi ve hissini temel alıyor. Bu tasarım, kullanıcının istediği herhangi bir şeye kolaylıkla erişebilmesini mümkün hale getirmek amacı ile yapılıyor. Arayüzü en verimli ve efektif haline getirmek ise UX tasarımının aksine tamamen görsel bir iş olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü bir arayüzün işlevsel olmasının yanı sıra estetik görünmesi de büyük önem taşıyor.

Tasarım Süreci Nasıl İlerler?

Hem UX hem de UI tasarımı belirli bir süreç dahilinde yapılabilmektedir. Bu tasarımların ortaya koyulmasında ilk adım araştırma aşaması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu aşamada kullanıcılar üzerinde çeşitli araştırmalar yapılır. Ardından kullanıcı kitlesinin ihtiyaçlarına uygun olacak şekilde fikir ve planlama aşamasına geçilir. Bu aşamanın ardından hem UX hem de UI tasarımcıları bir araya gelerek bir tasarım ortaya koyarlar. Ardından bu tasarım test edilir ve gerekli görüldükçe geliştirilir.

UI ve UX Tasarımının Önemi Nedir?

Yazılımlar ya da web sayfaları söz konusu olduğunda hem kullanıcı arayüzü hem de kullanıcı deneyiminin verimli bir hale getirilmesi önem taşıyor. Çünkü bu tasarımların hedef kitleye uygun bir şekilde yapılması kullanıcının hisleri, düşünceleri, davranışları ve dolayısıyla da tepkileri üzerinde büyük oranda etkili oluyor.

Kullanıcının istediği her şeye pratik bir şekilde ulaşmasını sağlamak için yapılan kullanıcı arayüzü tasarımı önemi oldukça büyük. Çünkü bu tasarımın verimli bir şekilde yapılması halinde kullanıcının ürün ile etkileşime kolay bir şekilde geçmesi mümkün hale geliyor. İyi bir arayüz tasarımı, kullanıcının sezgisel bir şekilde hareket etmesine olanak tanıyor.

Kullanıcı deneyimi tasarımının önemi ise kullanıcıların tepkileri konusunda karşımıza çıkıyor. Bir kullanıcının yazılım ya da web sayfası üzerindeki deneyiminin iyi olması, onun vereceği kararları neredeyse doğrudan belirliyor. Dolayısıyla kullanıcı deneyimini iyileştirmek ve hedef kitle için ilgi çekici bir deneyim ortaya koymak büyük önem taşıyor.

Kullanıcı Arayüzü (UI) ve Kullanıcı Deneyimi (UX) Arasındaki Farklar Nelerdir?

Bilindiği üzere UI ve UX, birbirleriyle yakından ilişkili unsurlardır. Ancak farkları da bulunmaktadır. UI ve UX farkları arasından ilki kullanıcı arayüzünün etkileşimi kolaylaştırması, kullanıcı deneyimin ise kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılaşması olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak her iki unsur mutlaka birlikte ele alınmalı, hem görsel hem de deneyimsel açıdan en verimli tasarım ortaya çıkarılmaya çalışılmalıdır. Aksi takdirde yapılan tasarımlarda başarıya ulaşmak güç olacaktır.

Sizi Arayalım