Fizibilite Çalışması Nedir, Nasıl Yapılır?

Her girişimcinin yakından ilgilendiği fizibilite çalışması, oldukça kapsamlı bir kavramdır. Kısaca özetlemek gerekirse bir girişim veya proje yapmaya karar verme süreci boyunca hem teknik hem finansal açılardan gerekli araştırmalar ile değerlendirme yapma safhasına kısaca fizibilite adı verilir.

Fizibilite Çalışması Neden Yapılmalıdır?

Proje önerisi fikrine nasıl devam edilmesi gerektiğine dair temel soruyu cevaplamakta fizibilite çalışmasının önemi büyüktür. Fizibilite çalışması yapmak bir projenin veya planın tüm yönlerini iyice anlamak için oldukça önemlidir. Böylece projenin veya planın hayata geçirilmesi sırasında ortaya çıkabilecek potansiyel sorunlar daha başta görülerek çözüme ulaştırılır.

Fizibilite çalışmaları, proje veya planın uygulanması sürecinde meydana gelebilecek risklere karşı makul bir getiri sunup sunmadığı sorusuna da cevap verir. Operasyon öncesi dönemlerde bir iş fikrinin işe yarayıp yaramayacağını erken bir vakitte belirlemek zaman ve para başta olmak üzere pek çok konuda tasarruf sağlar. Bu anlamda fizibilite çalışmasının oldukça önemli bir rolü olduğunu ifade edebiliriz.

Özetlemek gerekirse, olası problemler ve tehditler araştırılması açısından fizibilite çalışması, yatırımın istenilen hedefe ulaşıp ulaşamayacağı, kar getirip getirmeyeceğinin öngörülmesi açısından oldukça önemlidir. Doğru kararın verilebilmesi için yapılması gereken en önemli çalışmalardan biri olan fizibilite çalışması sürecindeki değerlendirme sonucunda karlı bulunan fikirler, fizibil olarak değerlendirilir. Peki fizibilite çalışması nasıl yapılır? Şimdi bu sorunun yanıtını açıklayalım…

Fizibilite Çalışması Süreci Nasıldır?

Fizibilite çalışması yapılırken temel olarak beş ana konuda bilgiler toplanıp değerlendirmeye geçilir. Bunları sırasıyla şu şekilde değerlendirebiliriz:

Piyasanın Takip Edilme Süreci: Ayrıntılı piyasa araştırmalarına gidilen süreç, bu aşamada gerçekleştirilir. Piyasa takibi sürecinde üretilmesi planlanan yeni ürün/hizmet veya projenin özellikleri, hangi pazarlarda ya da pazar dilimlerinde ne kadar satılabileceği, tahmini maliyeti, satış fiyatı, atış dönemleri, sağlayacağı ihracat ve istihdam, katma değer gibi iktisadi getirilerinin neler olacağı gibi konularda değerlendirme yapılır ve bu amaçlarla ayrıntılı piyasa araştırmaları gerçekleştirilir.

Kuruluş Yerinin Değerlendirilmesi: Bir işletmede ortaya çıkan maliyetin buna karşılık sağlayacağı faydaların en fazla olması gerekir. Bundan dolayı da yatırım için en uygun yerin bulunması hedeflenir. En rasyonel kuruluş yerinin seçilmesi sürecinde ham madde, enerji, iş gücü, pazara yatkınlık, ulaşım imkânları, gelişme imkânı ve daha birçok faktör dikkate alınarak değerlendirme yapılır.

Mali Değerlendirme: Fizibilite çalışmasının içinde yer alan değerlendirme basamağından biri de mali değerlendirme basamağıdır. Bu bölümünde yatırımın toplam maliyeti, sabit ve değişken giderlerinin yapısı, işletme sermayesinin ihtiyaçları, aylar ve yıllar itibariyle nakit akışları ve finansman programı, üretime geçtikten sonra nakit akışları, başa baş noktasına ulaşım süresi ve yatırımın ne zaman kar sürecine geçeceği gibi konular üzerinde durulur.

Teknolojik Açıdan İnceleme: Ürünün üretilmesindeki kullanılacak teknolojiler ve teknikler de fizibilite çalışması kapsamındadır. Bu süreçte değerlendirilen hususlar şöyledir: ham madde ihtiyaçları, bunların getirdiği makine ve teçhizat ile bunlara ait veri analizleri, yerleşme planı, tedarik kaynakları, işletmede ihtiyaç duyulacak çalışan miktarı ve çalışan özellikleri…

Hukuki İnceleme Süreci: Bir projenin hazırlanma safhasından yukarıdaki tüm maddeler sağlanarak işletmenin faaliyete geçirilip pazarlanma aşamasına kadar olan süreç için hukuki inceleme süreci çok önemlidir. Hukuki süreçte uyulması gereken kanun, tüzük ve yönetmeliklerin yatırım üzerindeki etkilerinin getireceği avantaj ve dezavantajların değerlendirilmesi yapılır.

Yukarıdaki aşamalardan elde edilen veriler ışığında fizibilite raporu oluşturularak, verilerin olumlu olması durumunda yatırım için ön proje hazırlanır ve daha sonra da kesin proje aşamasına geçilir.